فرآیندهای تولید و کاربرد ماده شیمیایی هیدروکلریک اسید
هیدروکلریک اسید و یا اسید کلریدریک آزاد ابتدا در قرن شانزدهم توسط آندریاس لیباویوس به طور رسمی معرفی شد و در سال‌های بعد، توسط شیمیدان‌هایی چون رودولف گلابر، پریستلی و دیوی در پژوهش‌های علمی مورد استفاده قرار گرفت. در دوره انقلاب صنعتی هیدروکلریک اسید به تولید صنعتی رسید و از این ماده در صنایع شیمیایی به عنوان یک واکنشگر منحصر به فرد در تولید مواد پرکاربرد استفاده می‌شود.
به طوری که امروزه حدود ۲۰ میلیون تن هیدروکلریک اسید سالانه در جهان تولید می شود. فرآیندهای مختلفی در صنعت به منظور تولید HCl به کار برده می‌شود. در شکل (1) دو نمونه از فرآیندهای تولیدی متداول آورده شده‌است.
شکل (1): شمایی ساده فرآیند تولید HCl
A : فرآیند تولید هیدروکلریک اسید از گاز کلر و هیدروژن
B : فرآیند تولید هیدروکلریک اسید از نمک و سولفوریک اسید
شکل (2) نیز توزیع مصرف جهانی هیدروکلریک اسید را نشان می‌دهد.
هیدروکلریک اسید که با نام اسید کلریدریک نیز شناخته می‌شود یک اسید مونو پروتیک است، این اسید می‌تواند تنها یک بار برای از دست دادن یون هیدروژن تجزیه یونیزه شود. در اسید کلریدریک آبی، یون به مولکول آب متصل می‌شود تا یک یون هیدرونیوم، یعنی ، طبق واکنش زیر تولید گردد:
〖HCl+H〗_2 O→H_3 O^++Cl^-
هیدروکلریک اسید یک اسید معدنی بسیار خورنده می‌باشد و از جمله مواد شیمیایی پایه با کاربردهای بسیار گسترده در صنعت است. یکی از کاربردهای متداول هیدروکلریک اسید استفاده از آن در ازدیاد برداشتن است. یکی از راه‌های متداول ازدیاد برداشت از مخازن صدمه دیده نفت و گاز، تحریک چاه با تزریق اسید مناسب جهت افزایش تراوایی سنگ مخزن است.
همچنین در حین عملیات استخراج ممکن است تجمع ذرات در فصل مشترک فاز آلی – آبی و تشکیل امولسیون پایدار در لایه‌های تولیدی چاه باعث کاهش برداشت گردد. در این موارد می‌توان با تحریک چاه به کمک هیدروکلریک اسید از این پدیده‌‍‌ها جلوگیری کرد. از جمله کاربردهای دیگر هیدروکلریک اسید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمیز کاری فلزات
- مواد شوینده
- تولید ترکیبات آلی و غیر آلی
- کنترل pH و خنثی سازی
- احیاء تبادلگرهای یونی
- تهیه اتیلن دی کلراید
در شکل (3) توزیع کاربرد هیدروکلریک اسید در صنایع مختلف در امریکای شمالی آورده شده‌است.
شرکت راینه داران با توجه به در اختیار داشتن تولید کارخانجات خصوصی و همچنین امکان خرید محصولات پتروشیمی، آمادگی کامل جهت تأمین ماده شیمیایی اسید کلریدریک به طور پیوسته و تحویل به صورت فوری و با قیمت رقابتی دارا می‌باشد.