ماده شیمیایی پتاسیم هیدروکسید
1 زمان مطالعه آخرین بازبینی:17 شهریور 1400

ماده شیمیایی پتاسیم هیدروکسید

هیدروکسید پتاسیم، که معمولا به عنوان پتاس و یا آب قلیایی شناخته می شود، یک ترکیب محلول در آب است که در صنعت کاربرد فراوانی دارد. این ماده (در دمای اتاق) به حالت جامد، بی بو و بدون رنگ است. پتاسیم هیدروکسید یک باز قوی است و زمانی که در آب حل می شود مقدار قابل توجهی حرارت تولید می ‌‌کند. پتاس به شکل توده (کلوخه)، میله و گلوله ای با رنگ ‌های سفید یا کمی زرد رنگ در دسترس است.

هیدروکسید پتاسیم از لحاظ شیمیایی بسیار فعال است. این ماده با اسیدها به شدت واکنش می دهد و میزان قابل توجهی گرما در طی این فرآیند تولید می شود. در هوای مرطوب، باعث خوردگی فلزاتی مانند قلع، سرب، روی و آلومینیوم شده و گاز هیدروژن قابل احتراق و انفجاری تولید می کند. شکل (1) نشان دهنده توزیع تقاضای جهانی پتاسیم هیدروکسید است.

KOH

شکل (1): توزیع تقاضای جهانی پتاسیم هیدروکسید

 

از پتاسیم هیدروکسید  در طول فرآیندهای پالایش نفت و فرآورده های گاز طبیعی، در از بین بردن اسیدهای آلی و ترکیبات گوگرد نقش به سزایی دارد. در این فرآیند دی اکسید کربن، تری اکسید گوگرد و نیتروژن تری اکسید موجود در جریان گاز با کمک KOH جذب می شوند.

پتاسیم هیدروکسید همچنین نقش کاتالیزور را در برخی فرایند ها بر عهده دارد مثلا در فرایند تولید بیودیزل از روغن و چربی طی فرآیند ترانس استریفیکاسیون از این ماده به عنوان کاتالیزور استفاده می‌ شود.

پتاسیم هیدروکسید برای شستشوی میوه ها در کارخانجات، تولید رنگ کارامل، تولید نوشابه، شکلات و کاکائو و همچنین به طور گسترده به عنوان یک افزودنی مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.

استفاده از مخلوط چربی وKOH  برای تولید صابون مرسوم است. اگرچه صابون هایی که با استفاده از هیدروکسید سدیم تولید می شوند، نیز معمول هستند، اما صابون های پتاسیم نرمتر از این صابون ها هستند و همچنین انحلال پذیری بیشتری در آب دارند.

در صنایع شیمیایی نیز به طور گسترده از هیدروکسید پتاسیم برای تولید ترکیبات پتاسیم نظیر پرمنگنات پتاسیم، کربنات پتاسیم، فسفات های پتاسیم نظیر دی فسفات تترا پتاسیم، برومات پتاسیم، یدات پتاسیم، سیانید پتاسیم، تولید رنگدانه ها) پیگمنت ها) تولید شیشه،کودهای شیمیایی، تولید صابون های مایع با کیفیت بالا، خنثی سازی محلول های اسیدی استفاده می شود.

 

روش‌های تولید هیدروکسید پتاسیم:

یکی از روش‌های متداول در تولید پتاسیم هیدروکسید استفاده از واکنش بین کلسیم هیدروکسید و پتاسیم کربنات طبق واکنش زیر است:

KOH 2

محلول به دست آمده از این واکنش فیلتر شده و کربنات کلسیم رسوب کرده جدا می شود. در مرحله ی بعدی محلول فیلتر شده جوشانده و تغلیظ می شود تا هیدروکسید پتاسیم جامد به دست آید.

هیدروکسید پتاسیم همچنین توسط الکترولیز کلرید پتاسیم محلول در آب تولید می شود. در این فرآیند جریان الکتریکی کلرید پتاسیم را به پتاسیم و کلر تجزیه می کند. کلر به عنوان یک محصول جانبی به شکل گاز آزاد می شود. پتاسیم مانده در محلول با آب واکنش می دهد تا هیدروکسید پتاسیم طبق واکنش زیر تولید گردد:

KOH 3

شکل (2) نشان دهنده  میزان تولید پتاسیم هیدروکسید در کشورهای مختلف است.

KOH 4

شکل (2): میزان تولید پتاسیم هیدروکسید در کشورهای مختلف