افزودنی های روغن پایه

افزودنی های روغن پایه

روغن پایه را می‌توان از منابع نفتی و یا از منابع غیر نفتی به‌دست آورد. امروزه بیشتر روغن‌های پایه‌ مصرفی در جهان از پالایش نفت خام به‌دست می‌آیند و ویژگی‌های روغن‌های پایه به دست آمده از نفت وابسته به نوع نفت خام و عملیات پالایش است. از آن‌جا که نفت خام حاوی ترکیباتی از قبیل هیدروکربن‌های پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک و همچنین ترکیبات گوگرد دار می‌باشد، روغن‌های پایه نیز متشکل از این ترکیبات هستند. عمده ترکیبات تشکیل دهنده‌ی روغن‌های پایه نفتی که بر روی خواص روانکار نیز اثر می‌گذارند، ترکیبات پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک هستند.

روغن پایه روغنی است که به عنوان یک پایه برای روانکار به حساب می‌آید و پس از اضافه کردن مواد افزودنی به آن روانکار نهایی به دست می‌آید. روغن پایه از لحاظ حجمی مهم‌ترین جزء تشکیل دهنده روانکارها به حساب می‌آید و از لحاظ وزنی به طور متوسط بیش از ۹۵% فرمولاسیون یک روانکار را تشکیل می‌دهد. در برخی از روانکارها مانند روغن کمپرسور و روغن هیدرولیک ۹۹% روانکار از روغن پایه و ۱% آن از افزودنی‌ها تشکیل شده است. از طرفی برخی دیگر از روانکارها مانند سیالات فلز کاری، گریس‌ها یا روغن دنده‌های صنعتی شامل حدود ۳۰% افزودنی هستند.

امروزه کلیه روانکارها چه آن‌هایی که پایه معدنی و چه آن‌هایی که پایه سنتزی دارند، برای داشتن کارایی مناسب و مطلوب نیازمند مواد افزودنی هستند که بتوانند خواص مورد نظر آن‌ها را ایجاد نمایند. این مواد شیمیایی سنتزی که معمولا مواد آلی و یا آلی فلزی هستند ضمن این که خواص جدیدی به روانکار می‌دهند می‌توانند برخی ویژگی‌های موجود در روانکار را تقویت و از بروز برخی پدیده‌های نامطلوب در سیستم روانکاری نیز جلوگیری کند. افزودنی‌هایی که به یک روانکار اضافه می‌شوند ممکن است اثر یکدیگر را تقویت کنند و یا این که باعث کاهش اثر یکدیگر گردند.

کارایی و کیفیت یک روانکار که از یک روغن پایه با کیفیت مناسب ساخته شده است بستگی زیادی به نوع و میزان افزودنی‌های آن خواهد داشت. در صورت عدم استفاده از روغن پایه با کیفیت مناسب، افزودنی‌ها نمی‌توانند به میزان مطلوبی کارایی را افزایش دهند. سیستم‌هایی که روانکارهای آن‌ها به میزان مناسب و متعادل از افزودنی‌ها بهره می‌برند، کارایی بیشتری خواهند داشت و عمر مفید روانکار در این سیستم‌ها زیاد است.

نوع و میزان مواد افزودنی بسیار مهم بوده و از اسرار هر کارخانه تولید روانکار به حساب می‌آید. یک افزودنی از سه روش روانکار و سیستم روانکاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد:

• محافظت از سطوح روانکاری شده
• افزایش کارایی روانکار
• افزایش عمر روانکار

افزودنی‌هایی که به منظور محافظت از سطوح روانکاری شده به کار می‌روند، سطح روانکاری شده را پوشانده و به این ترتیب از زنگ زدن و سایش سطح جلوگیری می‌کنند. افزودنی‌های ضد سایش، بازدارنده‌های خوردگی، متفرق کننده‌ها و پاک کننده‌ها از این دسته هستند.

افزودنی‌هایی که به منظور افزایش کارایی روانکار به کار می‌روند، باعث عملکرد روانکار در کاربردهای خاص می‌شوند. بهبود دهنده‌های شاخص گرانروی، بهبود دهنده‌های اصطکاک و افزودنی‌های پایین آورنده نقطه ریزش از این دسته هستند.
افزودنی‌های گروه آخر افزودنی‌هایی هستند که باعث افزایش عمر روانکار می‌شوند. بازدارنده‌های اکسیداسیون که تمایل روغن به اکسید شدن و تشکیل لجن را کم می‌کنند و ضد کف‌ها از این نوع هستند.