سدیم استئارات (Sodium Stearate)
استئارات سدیم، یا octadecanoate سدیم، نمک سدیم اسید استئاریک است که pH آن در ناحیه بازی قرار دارد و حالت فیزیکی آن پودر سفید رنگ است. استئارات سدیم به راحتی در آب بالای 60 درجه حل می‌شود و محلول تولید شده پس از سرد شدن تبدیل به ژل می شود. شکل بالا نشان دهنده ساختار سدیم استئارات است.
همان طور که در شکل نیز نشان داده شده است، استئارات سدیم هر دو بخش آب دوست (hydrophilic) و آب گریز (hydrophobic) را دارد. این دو بخش، اجزای شیمیایی مختلف را وادار به تشکیل fanchem micelles می‌کند، که از بیرون سر آبدوست و از داخل سر آبگریز فعال می‌باشد. این ماده در آب سرد حل نمی شود ولی با افزایش دمای آب انحلال آن به سرعت افزایش پیدا می کند. به همین دلیل از این ماده در فرمولاسیون ابتدایی انواع چربی گیرها و به عنوان رایج ترین ماده صابونی استفاده می‌شود.
استئارات سدیم از خنثی شدن استئاریک اسید به دست می‌آید. اسید استئاریک با نام دیگر اسید اکتا دکانوئیک در چربی‌های مختلف حیوانی به مقدار 30% و در چربی های گیاهی مانند روغن درخت کاکائو، روغن درخت شیا و روغن درخت نخل و… به مقدار حدودا 28 الی 45 % و در دیگر دانه های گیاهی حدود 5% یافت می شود. این ماده در گرید تجاری حاوی مقدار مساوی از این ماده و اسید پامتیک و مقدار بسیار کمی اسید اولئیک است.
استئارات سدیم برای سفت کردن و جامد کردن صابون های مایع نیز استفاده می شود. برای تولید صابون های سفید و کرم رنگ هم از این ماده استفاده می شود.استئارات سدیم نه تنها فقط در صابون بلکه در عطرها و کرم های مرطوب کننده نیز استفاده می شود.نام دیگر استئارات سدیم، صابون سدیم است. استئارات سدیم در صنایع گوناگون کاربرد دارد و از این ماده به عنوان یک ماده بسیار کاربردی در فرمولاسیون‌های آرایشی، همچنین در صنعت داروسازی به عنوان یک سورفاکتانت برای کمک به حلالیت ترکیبات آبگریز، از جمله صنایعی که در آن از سدیم استئارات استفاده می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عامل پخت در صنایع لاستیک و لاستیک خام latex
- تولید مواد شوینده
- در صنایع مختلف به عنوان surfactant
- در صنایع آبکاری، برای سهولت در فورجینگ
- تولید پلاستیک به عنوان نرم کننده
- تولید وسایل آتش‌بازی و شمع
- تولید روان‌کننده
- جلوگیری از اکسید شدن فلزات
- در صنایع دارو سازی جهت سیستم‌های رهایش دارو
- کپسول‌های آتشنشانی
- در صنایع غذایی به عنوان سخت کننده قند، شکر، شربت‌ها و آب‌نبات‌ها