روند تکاملی صنعت تهیه روغن پایه
در سال 1852 میلادی روغنهای بر پایه نفت به بازار آمدند. در ابتدا این روغن‌ها با استقبال خوبی روبرو نشدند، چون کارایی لازم برای رقابت با بسیاری از روغنهای حیوانی را نداشتند. اما با افزایش تقاضا برای خودروها، تقاضا برای روانکارهای بهتر افزایش یافت. تولید کنندگان روانکارها دریافتند که کدام نفت خام برای تهیه روانکارها مناسب‌تر است. آنها خواص طبیعی نفت را با پالایش آن به برش‌های باریک نفتی با گرانروی مختلف، بهبود بخشیدند.
در سال 1920 بیشتر تولیدکنندگان، فرآوری روغنهای پایه را برای افزایش کارایی آنها شروع کردند و سه روش معمول فرآوری در این زمان عبارت بودند از:
- عمل آوری با خاک رس
- عمل آوری با اسید
- عمل آوری با S
عمل آوری با اسید شامل دو مرحله بود. در مرحله اول در این فرآیند با استفاده از سولفوریک اسید غلیظ مواد نامطلوب موجود در روغن شامل ترکیبات غیراشباع و ترکیبات اکسیژن دار از روغن جدا می‌شدند. که در این مرحله اسید سولفوریک وارد واکنش با این مواد شده و این مواد را به صورت لجن در روغن ته نشین می‌کرده است.
اگرچه این روش به طور مؤثری روغن را پالایش می‌کرد اما به دلیل اثرات زیست محیطی و همچنین هزینه بسیار بالا روز به روز کم‌تر مورد استفاده قرار گرفت و حتی امروزه در بسیاری از کشورها استفاده از آن ممنوع شده است. در مرحله بعد با استفاده از خاک‌های رنگ بر، اسید باقی‌مانده در روغن خنثی شده و رنگ روغن نیز بهبود می‌یافته است.
در سال 1930 پالایش با حلال‌های مناسب‌تر و قابل بازیافت به عنوان یک فناوری کاملا کاربردی برای بهبود بخشیدن به خواص روغنهای پایه مطرح شد. بیشتر تولید کنندگان روغن در جهان هنوز از این روش استفاده می‌کنند. به طوری که نیمی از روغنهای پایه که امروزه در امریکای شمالی استفاده می‌شوند از این روش تولید می‌گردند. حلال‌ها و تجهیزات مورد استفاده برای تولید محصولات پالایش شده با حلال در طول زمان دچار تحول شده‌اند اما راهبرد کلی این فناوری تغییر چندانی نکرده است. در چند دهه بعد کیفیت روغنهای به دست آمده به طور عمده با افزودن مواد افزودنی بهبود می‌یافته است.
در سال 1950 روغن موتورهای چند درجه‌ای برای اولین بار به بازار آمدند که حاوی افزودنی‌های پلیمری بودند که اندیس گرانروی را بهبود می‌بخشیدند. در چند دهه‌ی بعد صنایع روانکارها برای ارتقاء سطح کارایی روغن نهایی تمرکز خود را بر فناوری مواد افزودنی قرار دادند. بدین ترتیب بهبود کیفیت روانکارها تنها به دلیل پیشرفت ترکیبات افزودنی بود و تا زمانی که پیشرفت قابل توجهی در فناوری روغنهای پایه ایجاد نشده بود این روش تنها راهبرد برای بهبود سطح کارایی روانکارها بوده است.
اگرچه اولین بار در سال 1930 فرآیند تصفیه روغن به روش شکست مولکول‌های سنگین توسط هیدروژن انجام شده بود ولی در آن زمان به دلیل اقتصادی‌تر بودن روش پالایش با حلال، این روش مورد استفاده قرار نگرفت. پس از جنگ جهانی دوم این فناوری از آلمان به آمریکا منتقل شد و در اواخر دهه‌ی 1950 شرکت شورون این فناوری را برای تولید سوخت به صورت صنعتی به کاربرد.
در سال 1960 برای اولین بار روش هیدروفرآوری توسط آموکو و همکارانش برای تولید روغن پایه مورد استفاده قرار گرفت. در این روش در دمای بالای ℉600 و فشار بالای PSI 500 و در حضور کاتالیست با اضافه کردن هیدروژن، ناخالصی‌ها حذف و فعال‌ترین اجزاء موجود در روغن تثبیت می‌شوند. در نتیجه رنگ روغن پایه شفاف‌تر شده و عمر مفید آن افزایش می‌یابد. در سال 1969 اولین واحد هیدروکراکر با به کاربردن فناوری تحت لیسانس گلف توسط شرکت ایدمیتسوکوزان برای تولید روغنهای پایه به صورت تجاری مورد استفاده قرار گرفت.