دسته بندی روغن های پایه 1
امروزه کلیه روانکارها چه آن‌هایی که پایه معدنی و چه آن‌هایی که پایه سنتزی دارند، برای داشتن کارایی مناسب و مطلوب نیازمند مواد افزودنی هستند که بتوانند خواص مورد نظر آن‌ها را ایجاد نمایند. این مواد شیمیایی سنتزی که معمولا مواد آلی و یا آلی فلزی هستند ضمن این که خواص جدیدی به روانکار می‌دهند می‌توانند برخی ویژگی‌های موجود در روانکار را تقویت و از بروز برخی پدیده‌های نامطلوب در سیستم روانکاری نیز جلوگیری کند. افزودنی‌هایی که به یک روانکار اضافه می‌شوند ممکن است اثر یکدیگر را تقویت کنند و یا این که باعث کاهش اثر یکدیگر گردند.
کارایی و کیفیت یک روانکار که از یک روغن پایه با کیفیت مناسب ساخته شده است بستگی زیادی به نوع و میزان افزودنی‌های آن خواهد داشت. در صورت عدم استفاده از روغن پایه با کیفیت مناسب، افزودنی‌ها نمی‌توانند به میزان مطلوبی کارایی را افزایش دهند. سیستم‌هایی که روانکارهای آن‌ها به میزان مناسب و متعادل از افزودنی‌ها بهره می‌برند، کارایی بیشتری خواهند داشت و عمر مفید روانکار در این سیستم‌ها زیاد است. نوع و میزان مواد افزودنی بسیار مهم بوده و از اسرار هر کارخانه تولید روانکار به حساب می‌آید.
روغن‌های پایه تفاوت زیادی با یکدیگر در اجزای مولکولی و در نتیجه در خواص فیزیکی و شیمیایی دارند. انجمن پالایش نفت امریکا (API) و انجمن فنی و صنعتی روانکارهای اروپا (A.T.I.E.L) بر اساس اجزای شیمیایی مواد سازنده روغن‌های پایه آن‌ها را ابتدا به چهار دسته تقسیم کرده‌اند. پس از تولید روغن‌هایی با اندیس گرانروی بسیار بالا در اروپا این دسته بندی به پنج گروه افزایش یافت.
تقسیم بندی انجام شده توسط انجمن نفت امریکا که در سال 1993 براساس درصد وزنی ترکیبات سیر شده، درصد وزنی گوگرد و اندیس گرانروی انجام شده است در جدول (1) آورده شده است. باید توجه داشت روغن پایه فقط بر اساس خواص فیزیکی و شیمیایی دسته بندی می‌شوند و نمی‌توان آن‌ها را بر اساس روش تولید دسته بندی کرد زیرا روش تولید به تنهایی بیانگر سطح کیفیت روغن پایه نمی‌باشد.
انواع روغن‌های پایه بر اساس تقسیم بندی API
| گروه | درصد وزنی ترکیبات سیر شده | درصد وزنی گوگرد | اندیس گرانروی | ترکیبات اولیه | روش تولید |
| I | 90 > | 03/0> | 120 – 80 | نرمال پارافین‌ها-نفتنیک‌ها-ترکیبات قطبی-ایزوپارافین‌ها | تصفیه به وسیله حلال |
| II | 90 ≤ | 03/0≤ | 120 – 80 | نفتنیک‌ها-ایزوپارافین‌ها-نرمال پارافین‌ها | هیدروفرآوری |
| III | 90 ≤ | 03/0 ≤ | 120 ≤ | ایزو پارافین‌ها | هیدروفرآوری شدید |
| IV | پلی آلفا اولفین‌ها (PAO) | چند پارش | |||
| V | همه روغن‌های پایه غیر از روغن‌هایی که در گروه 1 تا 4 قرار دارند. | روشهای مختلف | |||
با توجه به داده‌های جدول (1) مشخص می‌شود با حرکت از گروه I به گروه III درصد پارافین‌ها بیشتر می‌شود. روغن‌های پایه گروه I با II متفاوت است و روغن‌های گروه III در مقایسه با این دو گروه به طور قابل ملاحظه‌ای دارای ناخالصی کم‌تری می‌باشند. روغن‌های گروه III به حدی خالص هستند که تقریبا بی‌رنگ می‌باشند. این گروه از روغن‌ها را روغن‌های نامتداول یا روغن‌های پایه دارای شاخص گرانروی بسیار بالا (VHVI) نیز نامیده می‌شوند.
گروه IV شامل همه‌ی پلی‌آلفااولفین‌ها می‌شود که به صورت خالص و همچنین مخلوط با روغن‌های پایه معدنی، برای بهبود شرایط روانکاری، به کار برده می‌شود. گروه V شامل همه‌ی روغن‌های پایه نفتنیک، روغن‌های پارافنیک با اندیس گرانروی متوسط و مایعات سنتزی مانند استرها، سیلیکون‌ها، پلی‌گلیکول‌ها و روغن‌های گیاهی می‌باشد.