نفت خام مایعی غلیظ و افروختنی با ویسکوزیته های متفاوت می باشد. نفت خام در حالت طبیعی به صورت مایع بوده و رنگ آن قهوه‌ای زرد مایل به سیاه است و در برابر نور انعکاسی، رنگ سبز بخصوصی از خود نشان می دهد.
نفت عمدتاً از دو عنصر آلی هیدروژن و کربن تشکیل شده و دارای مقادیر کمتری از عناصر سنگین مانند نیتروژن، اکسیژن و گوگرد می باشد، به همین دلیل می توان گفت که بوی نفت خام شبیه هیدروژن سولفید، بانتین و یا هیدروکربن ساده میباشد.
ارزش نفت خام معمولاً بر اساس ۲ معیار وزن مخصوص و میزان گوگرد تقسیم بندی می شود. نفت هایی که وزن مخصوص، گرانروی و چگالی پایین تر دارند نفت سبک نامیده می شوند و نفت هایی که وزن مخصوص، گرانروی و چگالی بالاتری دارند نفت سنگین نامیده می شوند.
نفت خام انواع مختلفی دارد که بیش از ۷۰ نوع آن به مقدار تجاری، تولید و در بازار عرضه می‌شود و می توان گفت که شاید هیچ دو نفت خامی را نتوان یافت که خصوصیات یکسانی داشته باشند . اما می توان با مقایسه ویژگی هایی مانند سبکی، سنگینی، ترشی و شیرینی نفت با ویژگی های نفت خام های شاخص نظیر برنت، دبلیو، تی آی و دوبی، بهای معقولی برای آن ها در بازار بدست آورد. در ادامه مشخصات انواع نفت های خام آورده شده است.
انواع نفت خام
نفت خام برنت:
یکی از شناخته ترین و مهم ترین شاخص های نفت خام است که در مراجع قیمت گذاری نفت خام در بازار بین المللی کار برده می شود. نفت خام برنت از نوع نفت خام سبک است و مخلوطی از نفت استخراج شده از شبکه برنت و نینان در دریای شمال است. این نفت شامل تقریباً ۳۸/۰ درصد گوگرد است که به همین دلیل در دسته‌بندی نفت خام شیرین قرار میگیرد. همچنین این نفت دارای چگالی ای . پی . آی ۰۶/۳۸ و وزن مخصوص ۸۳۵/۰ است و در بندر صادراتی دریای شمال در بریتانیا بارگیری و صادر می شود.
نفت خام مارس :
نفت خام مارس شامل تقریباً ۱.۹ درصد گوگرد است که به همین دلیل از جمله نفت خام های سنگین و ترش به شما می آید و همچنین درجه ای . پی . آی آن ۲۹ میباشد و در آمریکا و خلیج مکزیک تولید و در بندر صادراتی clovelly بارگیری و صادر می شود .
نفت خام میناس :
نفت خام میناس به دلیل درجه ای . پی . آی ۸/۳۵ درصد گوگرد از جمله انواع نفت سبک و شیرین بشمار می‌آید . این نفت با نام نفت خام سبک سوماتوا نیز شناخته می شود و به عنوان یکی از نفت خام های شاخص در بازار آسیا است که در مناطق خشکی جزیره سوماترای اندونزی تولید و در بندر صادراتی دومای بارگیری و صادر می شود .
نفت خام موریان :
نفت خام موریان به دلیل ۸/۰ درصد گوگرد ۳/۳۹ درجه ای . پی . آی از انواع نفت خام های سبک و نسبتاً شیرین به شمار می آید . این نفت خام در امارات متحده عربی تولید و در بندر صادراتی جیل دانا بارگیری و صادر می گردد .
نفت خام تاپیس :
نفت خام تاپیس شامل ای . پی . آی نزدیک به ۴۶ و میزان گوگرد ۰۳/۰ درصد می باشد که به همین دلیل از انواع نفت خام سبک و شیرین به شمار می آید. این نفت در حوزه دریایی ترنگانو مالزی تولید می شود. این نوع نفت خام بر خلاف نفت خام برنت در بازار نفت مورد معامله قرار نمی گیرد اما می‌توان گفت به عنوان یکی از انواع نفت های شاخص برای قیمت گذاری در منطقه آسیا به شمار می آید. استرالیا به دلیل روابط تجاری گسترده ای که با منطقه آسیا دارد برای قیمت گذاری نفت خام های وارداتی و حتی فرآورده های نفتی خود از قیمت نفت خام تاپیس استفاده می کند.
شکل (1) نشان دهنده چگونگی فراوانی و توزیع گونه های مختلف ذخایر نفت خام در دنیا است. همان طور که از این شکل نیز مشخص است بیشتر ذخایر نفتی دنیا از نفت های فوق‌سنگین و شن‌های نفتی تشکیل شده‌است.
شکل (1): چگونگی فراوانی و توزیع گونه های مختلف ذخایر نفت خام در دنیا